تنبلی روده چیست؟

تنبلی روده یا امساک، یک وضعیت است که معمولاً به ناکافی بودن فعالیت‌های حرکتی روده‌ها منتهی می‌شود، که باعث کاهش تعداد معمول مدفوع و تشکیل مدفوع‌های خشک و سفت می‌شود.
تنبلی روده از نام دیگری همچون، یبوست ترانزیت کند STC، نیز برخوردار می باشد، که اصولاً منشأ این بیماری به دستگاه گوارش فرد مربوط می شود.
هنگامی که فرد مبتلا به این بیماری باشد، مواد زائد و دفعی بدن فرد، حرکت بسیار آرام و آهسته ای خواهد داشت.
تنبلی روده، در خصوص افرادی صدق می‌کند که، با مشکلاتی همچون یبوست مواجه هستند و در واقع روند هضم آنها به کندی پیش می رود.
هضم دیر هنگام و در واقع مواجه شدن با کندی هضم به این دلیل رخ می دهد که، مدفوع از حد معمول خود سفت تر می باشد، و در نتیجه هضم مدفوع بسیار سخت تر خواهد بود.
تنبلی روده، سبب می‌شود تا احتمال جذب سموم در بدن فرد افزایش پیدا کند، که همواره مشکلات و آسیب های جبران ناپذیری از قبیل التهاب، ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن و بسیاری دیگر از اثرات جانبی را به وجود می آورد.
از این رو به طور معمول افرادی که با تنبلی روده دست و پنجه نرم می‌کنند ممکن است احساس ناراحتی، سنگینی در شکم، یا درد نیز داشته باشند.
علل تنبلی روده می‌تواند متنوع باشد از جمله تغذیه ناصحیح، کمبود مایعات، کمبود فیبر در رژیم غذایی، کم‌فعالیتی بدنی، مشکلات شدید معدنی، داروها، بیماری‌های معده و روده، وضعیت‌های تحت تاثیر استرس، و غیره.

در موارد خفیف، تغییرات در رژیم غذایی، مصرف بیشتر آب، فیبر و تغذیه مناسب می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.
اما در موارد شدیدتر یا مزمن، بهتر است با پزشک مشورت کنید. او ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر و درمان مناسب تست‌ها و مطالعات لازم را تجویز کند.
در واقع اولین گامی که می بایست پس از مواجه شدن با این بیماری بردارید، مراجعه به پزشک متخصص می باشد.
پزشک مشخص می کند که اقدام به داشتن تغذیه ای مناسب نمایید، این تغذیه می تواند شامل مواردی همچون

۱-تامین فیبر مورد نیاز بدن
موادی غذایی که دارای مقادیری از فیبر می باشند، می‌توانند در درمان این بیماری موثر واقع شوند، استفاده مواردی همچون میوه و سبزیجات دارای فیبر می باشند.

۲-حداقل رساندن میزان لبنیات
همچنین این نکته بسیار حائز اهمیت می باشد که میزان مصرف لبنیات را به حداقل ممکن برسانید‌.

۳-نوشیدن آب کافی
نوشیدن آب کافی در طی روز از اهمیت بسیاری برخودار می باشد.
اقدام دیگری که به طور معمول پزشک در خصوص این بیماری برای فرد در نظر می‌گیرد، انجام دادن فعالیت های بدنی به طور پیوسته و مرتب می باشد‌.

انواع روده تنبل

تنبلی روده ممکن است به دلیل مسائل مختلفی ایجاد شود و انواع مختلفی از آن وجود دارد.
در ادامه این مقاله، به بررسی چند نوع تنبلی روده پرداخته ایم.

۱-تنبلی روده اسپاستیک
در این نوع، حرکات اسپاسماتیک و بی‌ترتیب روده‌ای منجر به مدفوع‌های ناهمگن و خشک می‌شود.
که این موضوع ممکن است با درد شکمی و ناراحتی برای فرد همراه باشد.

۲-تنبلی روده فشاری
در این نوع از تنبلی روده، افراد معمولاً دارای مدفوع ضخیم و سفت هستند که ممکن است مشکلاتی در تخلیه آن داشته باشند.
در این موارد، ممکن است نیاز به استفاده از ملین‌ها و رژیم غذایی با فیبر بالا داشته باشند.

۳-تنبلی روده خفیف
این نوع تنبلی معمولاً به عنوان یک مسئله موقتی در پاسخ به تغییرات در رژیم غذایی یا فشارهای روزانه ایجاد می‌شود.
ممکن است با تغییرات ساده در رژیم غذایی و عادات زندگی بهبود یابد.

۴-تنبلی روده مزمن
این نوع تنبلی به صورت مداوم برای مدت طولانی ادامه دارد و ممکن است نیاز به مشاوره پزشک داشته باشد.
این مشکل می‌تواند به عوامل متعددی مانند مشکلات عصبی، کمبود فیبر در رژیم غذایی، داروها و غیره برگردد.
اگر با مشکل تنبلی روده مواجه هستید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
پزشک می‌تواند معلومات دقیق‌تری ارائه داده و برنامه درمانی مناسب برای شما تنظیم کند.

علائم تنبلی روده و معده

علائم تنبلی روده و معده ممکن است متنوع باشد و می‌تواند در هر فردی به صورت متفاوت ظاهر شود.
در ادامه، تعدادی از علائم شایع تنبلی روده و معده مطرح شده است.

علائم تنبلی روده

۱-مدفوع خشک و سفت

۲-تخلیه نامنظم مدفوع، معمولاً کمتر از سه بار در هفته

۳-درد یا ناراحتی شکمی، به ویژه در منطقه پائین شکم

۴-احساس ناکافی خالی شدن معده پس از تخلیه

۵-احساس نفخ و سنگینی شکم

۶-احساس عصبی و تنش

علائم تنبلی معده

۱-سوء هاضمه و عوارض مرتبط مانند احساس تپش در معده، سوزش معده و زخم معده

۲-حالت تهوع و استفراغ

۳-احساس خفیفی از اشباع بعد از غذا خوردن

۴-درد و ناراحتی در قسمت بالای شکم

۵-تغییر در عادات تخلیه روده

۶-احساس سیری زودهنگام پس از وعده‌های غذایی

۷-تشدید علائم با مصرف مواد خاص مانند مواد قهوه‌ای یا چای، مشروبات گازدار، غذاهای چرب و پرچرب، یا خوراکی‌های حاوی مقدار زیادی قند
مهم است توجه داشته باشید که این علائم ممکن است به دلیل مسائل مختلفی ایجاد شود و به تشخیص پزشکی نیاز دارند.
اگر با این علائم مواجه هستید یا نگران هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق‌تری ارائه داده و برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین کند.

دلایل تنبلی روده

تنبلی روده یا امساک می‌تواند به دلایل متعددی ایجاد شود.
این دلایل ممکن است به صورت فیزیولوژیک یا مرتبط با عوامل محیطی و شرایط زندگی باشند.
به طور کلی دلایلی که موجب بروز تنبلی روده می شوند، در دو دسته قرار می گیرند.
دلایلی که به طور مستقیم در بروز این بیماری نقش دارند، و همچنین دلایلی که به طور غیر مستقیم در بروز این بیماری نقش دارند.

۱-دلایلی که نقش مستقیم به همراه دارند
وجود ناهنجاری‌های سیستم عصبی روده می‌توانند عاملی به شمار روند در جهت بروز روده تنبل‌.
عامل دیگری که تاثیر مستقیم به همراه دارد، بیماری مادرزادی هیرشپرونگ است، که در این صورت، سلول های عصبی معده کاهش پیدا می‌کنند و در پی آن، انسداد در برخی از قسمت های روده بزرگ به وجود می آید.
همچنین عوامل دیگری همچون، انسداد روده، آسیب دیدگی عضلات مقعد، وجود عادات ناسالم روده در خصوص این زمینه نقش مستقیم به همراه خواهند داشت.

۲-دلایلی که نقش غیر مستقیم به همراه دارند

1- وجود اختلالاتی در خصوص تغذیه فرد، مانند بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی

2- کم‌کاری تیروئید

3- سندروم روده تحریک پذیر

4- زوال عقل
در ادامه این مطلب، تعدادی از عواملی که ممکن است به تنبلی روده منجر شوند، آورده شده است.

۱-کمبود فیبر
مصرف کم فیبر در رژیم غذایی هر فردگ می‌تواند باعث کاهش حجم و وزن مدفوع شده و تنبلی روده را ایجاد کند.

۲-کمبود آب
کافی نبودن میزان مصرف آب طی شبانه روز، می‌تواند باعث مدفوع‌های خشک و ترشح کم معده شده و تنبلی روده را تا حد بسیاری افزایش دهد.

۳-کم فعالیت بدنی
نداشتن فعالیت بدنی منظم، و کمبود حرکت می‌تواند عاملی باشد در جهت  کاهش حرکت روده‌ها شده و تنبلی روده را ایجاد کند.

۴-عوامل عصبی
عواملی عصبی همچون، داشتن استرس، اضطراب و عوامل روانی همگی می‌توانند به عدم تعادل در فعالیت روده‌ای منجر شوند، و فرد را با این مشکل مواجه کند.

۵-داروها
مصرف برخی از داروها مانند داروهایی که ضد درد می باشند همچون،  آنتی‌دپرسانت‌ها، داروهای ضد تشنج، و دیگر داروها می توانند تأثیر منفی بر حرکت روده‌ها داشته باشند، در نتیجه توصیه می‌شود از مصرف انواع داروها بدون تجویز پزشک خودداری کنید.

۶-بیماری‌های عصبی
بعضی از بیماری‌های عصبی، مانند پارکینسون یا اختلال عصبی احشائی، می‌توانند تنبلی روده را تسریع کنند.

۷-بیماری‌های گوارشی
برخی دیگر از بیماری‌های گوارشی مانند مشکلات ترشح معده، زخم معده یا کلیه‌ها می‌توانند تأثیر منفی بر حرکت روده‌ها به همراه داشته باشند.

۸-کمبود مواد معدنی و ویتامین‌ها
توجه داشته باشید که،کمبود مواد مغذی مانند پتاسیم و مگنزیم می‌تواند تأثیر منفی بر حرکت روده‌ها داشته باشد، و فرد را  با تنبلی روده مواجه کند.

۹-درجه سنی
به طور معمول با پیشرفت سن، حرکت روده‌ها کاهش پیدا می کند و تنبلی روده در افراد شایع‌تر می‌شود.

۱۰-استفاده زیاد از ملین‌ها
این نکته نیز ناگفته نماند که، استفاده از ملین ها ممکن است تا حدی در درمان این عارضه مفید باشد و روند درمان این بیماری را تسریع بخشد، اما استفاده بیش از حد از ملین‌ها می‌تواند باعث وابستگی به آن‌ها شده و تنبلی را تشدید کند.
در هر صورت، اگر با مشکلات تنبلی روده مواجه هستید، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا دلایل دقیق‌تری را بررسی کند و برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین کند.